Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về những nguyên tắc kiểm thử phần mềm mà bất kỳ đơn vị CNTT nào cũng cần nắm vững để đảm bảo chất lượng sản phẩm của họ.
Kiểm thử phần mềm là hoạt động nhằm tìm kiếm và tìm ra những lỗi của phần mềm , đảm bảo phần mềm chính xác, đúng và đầy đủ theo yêu cầu của khách hàng, yêu cầu của sản phẩm đặt ra.
Kiểm thử phần mềm đóng vai trò quan trọng trong các dự án sản xuất phần mềm để đảm bảo chất lượng phần mềm và mang tính sống còn trong các dự án sản xuất phần mềm.
1. Kiểm Thử Chứng Minh Sự Hiện Diện Của Bugs
Kiểm thử chứng minh sự hiện diện của bugs là một trong 7 nguyên tắc kiểm thử phần mềm cơ bản. Nguyên tắc này nói rằng, bằng việc kiểm thử, chúng ta có thể tìm ra các lỗi trong phần mềm, nhưng không thể khẳng định rằng phần mềm không còn lỗi nào. Điều này có nghĩa là, sẽ luôn có lỗi không được phát hiện trong phần mềm, ngay cả khi không tìm thấy lỗi, cũng không đồng nghĩa rằng phần mềm đúng hoàn toàn. Nguyên tắc này giúp chúng ta nhận ra rằng kiểm thử là một quá trình không bao giờ kết thúc và cần phải xác định mức độ chấp nhận được của lỗi.
2. Kiểm Thử Toàn Bộ Phần Mềm Là Không Khả Thi
Kiểm thử toàn bộ phần mềm là không khả thi là một trong 7 nguyên tắc kiểm thử phần mềm cơ bản. Nguyên tắc này nói rằng, rất khó để kiểm tra toàn bộ các module cũng như các tính năng, kết hợp với đầu vào và đầu ra trong suốt quá trình kiểm tra. Các sản phẩm phần mềm hiện nay cực kỳ đa dạng và phức tạp, được phát triển trên nhiều nền tảng, thêm vào đó, ngày càng có nhiều công nghệ mới, khả năng kết nối dữ liệu lớn… khiến việc kiểm thử toàn bộ gần như là không thể. Thay vì cố gắng kiểm thử toàn bộ, hãy xác định mức độ quan trọng và độ ưu tiên của các module để kiểm thử những phần cần thiết hoặc gặp nhiều nguy cơ hơn.
3. Kiểm Thử Sớm Giúp Tiết Kiệm Thời Gian & Chi Phí
Nguyên tắc này nói rằng, việc kiểm thử cần được thực hiện càng sớm càng tốt trong vòng đời phát triển phần mềm. Kiểm thử sớm có nghĩa là việc kiểm thử cần được bắt đầu ngay từ khi sản phẩm bắt đầu hình thành, chẳng hạn như giai đoạn lấy yêu cầu khách hàng hay thiết kế tài liệu sản phẩm. Kiểm thử sớm giúp phát hiện lỗi càng sớm, từ đó giảm thiểu hoặc loại bỏ các chi phí và thời gian để sửa chữa lỗi sau này.
4. Các Lỗi Thường Tập Trung Lại Với Nhau
Các lỗi thường tập trung lại với nhau là các lỗi có liên quan và thường xảy ra cùng nhau trong một hệ thống hoặc quá trình. Dưới đây là một số ví dụ về các lỗi thường gặp trong các hệ thống máy tính:
- Lỗi kết nối mạng: Lỗi kết nối mạng thường xảy ra khi có sự cố với đường truyền mạng, hoặc khi cấu hình mạng không đúng. Lỗi này thường đi kèm với các lỗi khác như lỗi không thể kết nối tới máy chủ hoặc lỗi không thể truy cập trang web.
- Lỗi phần mềm: Lỗi phần mềm có thể xảy ra khi phần mềm không được cài đặt đúng cách, hoặc khi có sự cố với mã nguồn. Lỗi này thường đi kèm với các lỗi khác như phần mềm không phản hồi hoặc đóng băng.
- Lỗi phần cứng: Lỗi phần cứng thường xảy ra khi phần cứng bị hỏng hoặc không được cài đặt đúng cách. Lỗi này thường đi kèm với các lỗi khác như máy tính không khởi động được hoặc không thể truy cập ổ đĩa cứng.
- Lỗi bảo mật: Lỗi bảo mật thường xảy ra khi hệ thống bị tấn công hoặc khi thông tin của người dùng bị đánh cắp. Lỗi này thường đi kèm với các lỗi khác như lỗi virus hoặc lỗi bảo mật mạng.
5. Nghịch Lý Thuốc Trừ Sâu
Nguyên tắc kiểm thử này dựa trên nguyên lý rằng nếu thuốc trừ sâu được sử dụng đủ thường xuyên cho cây trồng, các loài côn trùng sẽ dần phát triển khả năng miễn dịch với chúng và thuốc trừ sâu sẽ không còn tác dụng. Tương tự như vậy, nếu các quy trình tương tự được thực hiện lặp đi lặp lại trong quá trình thử nghiệm, thì cuối cùng chúng sẽ không còn phát hiện các bug mới ngay cả khi chúng có thể xác thực rằng sản phẩm đang hoạt động.
Nguyên nhân là vì lúc này, hệ thống đã trở nên hoàn thiện hơn, lỗi tìm thấy đã được sửa theo test case cũ. Để đối phó với vấn đề này, test case cần được thường xuyên xem xét, cập nhật và chỉnh sửa, bổ sung thêm nhiều test case mới để tìm lỗi mới (regression test). Thêm vào đó, QA/ Tester cũng không nên phụ thuộc quá nhiều vào các kỹ thuật test sẵn có mà cần liên tục cải tiến các phương pháp có sẵn để quá trình kiểm thử đạt được hiệu quả cao hơn.
6. 7 nguyên tắc kiểm thử phần mềm Phụ Thuộc Ngữ Cảnh
Không có một phương pháp kiểm thử nào có thể áp dụng được cho tất cả các sản phẩm phần mềm cả. Bạn nên sử dụng linh hoạt và chọn lọc 7 nguyên tắc kiểm thử phần mềm với mỗi dự án phần mềm khác nhau.
Nói cách khác, các quy trình và loại thử nghiệm được sử dụng có thể rất khác nhau tùy thuộc vào môi trường mà phần mềm hoặc hệ thống đang được sử dụng. Chẳng hạn, một trang web thương mại điện tử có thể cần một loại thử nghiệm khác với dịch vụ API hoặc ứng dụng giám sát cơ sở dữ liệu. Bạn cần sử dụng cách tiếp cận khác nhau, phương thức, kỹ thuật test khác nhau, loại test phụ thuộc vào loại phần mềm/ ứng dụng/ website.
7. Quan Niệm “Hết Bugs” Là Sai Lầm
Cho dù có bao nhiêu bugs được phát hiện và khắc phục, nếu chương trình hoặc hệ thống không thực tế (hoặc không đáp ứng nhu cầu của người dùng), thì nó vẫn không thể sử dụng được. Do đó, không có gì khác biệt về việc phần mềm có vấn đề hay không có lỗi như thế nào; nếu khả năng sử dụng kém đến mức mọi người không thể duyệt qua nó, hoặc/và nó không đáp ứng các mục tiêu kinh doanh, thì nó đã thất bại, mặc dù sở hữu ít vấn đề hơn.
Kết Luận
Việc kiểm thử phần mềm không phải là một quá trình hoạt động đơn giản và riêng lẻ mà nó phải bao gồm các hoạt động liên quan bổ sung nhau và phức tạp. Thông qua 7 nguyên tắc kiểm thử phần mềm trên, bạn sẽ có cái nhìn khái quát về công việc kiểm thử. Ngoài ra, những nguyên tắc này còn giúp bạn đánh giá tổng quan về tính hiệu quả của hoạt động kiểm thử được thực thi, đồng thời sẽ hỗ trợ trong việc thảo luận và đi đến sự thoả thuận hợp lý khi làm việc với khách hàng về chất lượng sản phẩm đầu ra.
